WAAROM HEEFT AYAHUASCA ZOVEEL THERAPEUTISCH POTENTIEEL?

Tijdens de voorbije jaren is ayahuasca publiek bezit geworden. Allerlei soorten personen kennen ayahuasca: van Hollywood-actrices tot huisvrouwen of CEO’s van belangrijke bedrijven die intrigerende anekdotes horen en zich aangespoord voelen om zelf de mogelijkheid van een transformerende ervaring te beleven. Naast het feit dat er ook een gevaarlijke tendens van psychedelisch toerisme bestaat en er een proliferatie is van pseudo-sjamanen die ceremonies van dit ancestralel medicijn leiden met hetzelfde gemak waarmee bijbels huis aan huis verkocht worden, heeft ayahuasca – wanneer het gebruikt wordt in zijn traditionele context- ongetwijfeld een enorm therapeutisch potentieel. Laten we dit potentieel analyseren vanuit een neurologisch, psychologisch en spiritueel perspectief.

Eerst en vooral dient vermeld te worden dat, zoals de MAPS organisatie aantoont,  ayahuasca een verrassende effectiviteit vertoont in de behandeling van depressies, verslavingen en verschillende ziekten. Ayahuasca verheft zich zo tot een soort super-medicijn voor de geest en de spirit, een soort meestersleutel voor de integrale behandeling of genezing van geest-lichaam. Dit gaat gepaard met de nodige waarschuwing dat de ervaring van ayahuasca zekere risico’s inhoudt en grote moeilijkheden meebrengt voor de persoon die een katalysator zoekt om zijn/haar leven te transformeren. Zoals de volkswijsheid zegt: enkel wat werk vraagt, is echt de moeite waard. Wie een wondermiddel zoekt, zonder zelf van zijn kant te willen bijdragen, zonder gedecideerd zijn eigen demonen tegemoet te willen treden en een eerlijke houding ten aanzien van zijn/haar leven te willen aannemen, bereidt zich enkel voor om ondersteboven gekeerd te worden of, nog erger, een mooie hallucinatie te beleven die verward wordt met een mystieke ervaring en die de psyche fragmenteert en het individu daarbij in het diepste van de Samsara achterlaat.

Om de effecten van ayahuasca in het brein te begrijpen, kunnen we verwijzen naar de documentaire van de nationale Canadese TV. Daarin ontdekken we dat ayahuasca de neocortex –  het gebied in de hersenen dat geassocieerd wordt met de hoogste cerebrale functie en dat de mens onderscheidt van de andere dieren-  op een intensieve manier activeert. Het is ook in deze zone dat de beslissingen genomen worden. Tegelijkertijd activeert ayahuasca de amygdala, een zone –om het zo te noemen – die meer verbonden is met het instinct en het primitieve brein. Het is daar dat zich de vroege emotionele herinneringen opslaan, inclusief trauma’s of het verlies van een geliefde. De ayahuasca activeert tenslotte ook de insula, het deel dat blijkbaar dient als brug tussen onze emotionele impulsen en onze bekwaamheid om beslissingen te nemen.

Als we de kaart van de neurale activering analyseren, die door het drinken van ayahuasca wordt opgewekt, dan zien we een verrassende articulatie in verschillende delen van het brein, ideaal om een antwoord van psychologische en misschien ook immuno-modulerende genezing voort te brengen. Laat ons eens kijken hoe dat gebeurt. Zoals de video ons vertelt, hebben beslissingen een belangrijke emotionele component. Trauma’s of betekenisvolle gebeurtenissen in de kindertijd creëren een afdruk of patroon dat werkt als een short cut of een circuit dat veralgemeend oplicht. Als we, bijvoorbeeld, eens werden gebeten door een hond, is het waarschijnlijk dat ons brein uit zelfverdediging zal reageren met een antwoord van adrenaline en cortisol bij het zien van honden (m.a.w. een antwoord van vluchten of vechten). Dit accentueert zich nog wanneer de bedreiging herhaaldelijk plaats vindt door bijvoorbeeld een regelmatige interactie met honden, ook al hebben die geen enkele intentie om aan te vallen, of door zelfs gewoon te denken aan honden. Wanneer deze gebeurtenissen zich herhalen – ook al zijn het gebeurtenissen gegenereerd door het effect van een onbestaande bedreiging – versterken zich de verbindingen die gelinkt zijn aan dit reactief circuit waarbij ze zich hechten aan proteïnen en een soort neuro-litteken gaan vormen. De gevolgen van een trauma kunnen verwoestend zijn voor het immunologisch systeem dat onder een staat van permanente stress geplaatst wordt. Op die manier wordt de reactie van de lymfocyten uitgeput, de cellen die de taak hebben om de pathogene agenten uit te schakelen.

Het interessante van ayahuasca is dat die het emotionele geheugen – waar de trauma’s zijn opgeslagen – activeert, alsook het centrum waar de beslissingen worden genomen én op zijn beurt de zone die als verbinding daartussen dient. Volgens onderzoekers laat dit toe om de traumatische herinneringen te “over”-schrijven en te re-evalueren in een bewuste handeling die geleid wordt door de neocortex. Dat wil zeggen: al de aangewezen plaatsen die nodig zijn om nieuwe verbindingen in onze hersenen te creëren, worden geactiveerd. Deze verbindingen functioneren als een onderliggende structuur, een operatief systeem dat ons gedrag  bepaalt. Het ancestrale brouwsel uit de Amazone is een krachtige psycho-technologie om ons brein te re-programmeren. En als we daarbij weten dat stress bijdraagt aan het erger maken van verschillende ziekten, limiteert het potentieel van genezing zich niet enkel tot de psychotherapie maar kan het leiden tot de behandeling van verschillende aandoeningen, via het vrijmaken van een weldoend neuro-chemisch antwoord.

Vanuit een psychologisch perspectief dat uitmondt in een zekere spiritualiteit, bouwt ayahuasca – vooral in een sjamanistische context -, een mito-poëzie op, zoiets als de archetypische reis van de held naar de onderwereld.  Terwijl hij geconfronteerd wordt met de “kosmische angst” van deze combinatie van planten en hun krachtige psycho-actieve effecten, treedt het subject, die deze ervaring heeft, ook binnen in wat men het “mysterium tremendum” noemt, een mysterieus gebied in het diepste van de psyche. Het is een substantieel onderdeel van de narratieve die we herhalen – de mythische – dat de held een crisis moet doormaken om zijn identiteit te vinden. De held moet, over het algemeen, zijn donkere kant tegemoet treden, afdalen naar de onderwereld en sterven (symbolisch) om al zijn kracht te ontdekken en zijn doel te vervullen. In de woorden van Joseph Campbell, weerspiegelt de reis van de held een beweging van de externe werkelijkheden naar de interne dimensie, “van het wereldtoneel van de secundaire effecten naar die oorzakelijke zones van de psyche waar de moeilijkheden zich echt bevinden”. Dit episch model is goed toepasselijk op het grote gros onder ons, met onze kleine drama’s. Ayahuasca en de psychodelische ervaring houden over het algemeen een kleine dood in, een ‘fractal’ of een blik op wat het is om te sterven.

We zijn gewoon om de dingen als goed of slecht te etiketteren. Alles wat ons een zeker ongemak laat voelen, wordt op die manier snel afgewezen, de duizeligheid of de eigenste manie van het goddelijke.  Maar hoe kunnen we iets veranderen dat zo diep ingeworteld zit, als we niet eerst de structuur zelf waarin het zit begraven eens goed door elkaar schudden? Ik hoorde eens zeggen dat “gezondheid beweging is”; de echte ziekte is dus alles wat zich vast zet. Een complete (en gezonde) persoon zou door zijn lichaam en geest de ergste demonen moeten zien passeren; een hele rij van schaduwen. Onze angst zou zich dus niet moeten richten op het ziek-zijn of het beleven van iets “slechts” maar op het niet kunnen zien en laten naar boven komen van onze oude pijnen – trauma’s en fantasmen – die door ons lichaam stromen en hun koers vervullen. In die zin kan ayahuasca een katalysator-ervaring zijn van deze psycho-fysische irrigatie-beweging. Wat de ervaring van ons vraagt, is dat we deze energie van de intentie die we in gang gezet hebben, hun werk laten doen. Dat we ons aan de kant zetten, ons ontspannen, zodat de mysterieuze wind – zoals de adem van de sjamaan of de nog oudere adem van de geest die over de wateren blies –  zich een weg kan banen door ons en eruit kan halen wat er uit moet komen en het pad kan effenen voor het nieuwe.

Het moet gezegd worden, tenslotte, dat sommige spirituele meesters beschouwen dat de psychedelische middelen, ondanks hun geneeskrachtig potentieel, short cuts zijn voor een spirituele weg. Volgens het gezegde “er bestaan geen short cuts voor God”, moet diegene die een bewustzijnswerk wil doen, hard werken zonder te proberen dit proces te versnellen of een “kwantische sprong” – een wonder of gelijk welk ander geknoei – op te zoeken. Vele gekwalificeerde personen wijzen daarop. Vandaar dat het misschien aan te bevelen is om dit brouwsel van de amazone als een medicijn te gebruiken en niet als een magische ladder. (De naam ayahuasca betekent “liaan van de geest” of “liaan van de dood” en wordt misschien beter gebruikt om neer te dalen en te zien wat er zich in de diepte van onze psyche bevindt dan om “via de expresweg” op te stijgen naar de hemel, in een soort “samadhi-shot”). De beste mening daarover behoort de lezer toe.

Alejandro Martinez Gallardó

DE DATA VAN ENGELSTALIGE RETRAITES DIE WE ORGANISEREN (O.A. IN ONS HUIS IN EINDHOVEN) VIND JE HIERONDER:

https://www.albertojosevarela.com/en/lp/english-retreats/

VOOR MEER INFO KAN JE STEEDS CONTACT OPNEMEN VIA MAIL:  [email protected]    of telefonisch: (0034) 602642863  (Eliel Gómez)

DE ORGANISATIE “AYAHUASCA INTERNACIONAL” BRENGT SJAMANEN NAAR  MEXICO, SPANJE, ITALIE, ZWITZERLAND, NEDERLAND, LUXEMBURG, DUITSLAND EN OOSTENRIJK.