ANGST: WAAROM BESTAAT HET? WAAR KOMT HET VANDAAN? WELK NUT HEEFT HET? HOE DE ANGST TE OVERWINNEN?
De intieme relatie die bestaat tussen lafheid, blokkeringen en de mogelijkheid om een nieuwe fase van vrijheid en geluk in te gaan.
Er zijn twee wegen die naar verschillende einddoelen leiden en bepaald worden door de houding die we innemen ten opzichte van de angst. Je hebt diegenen die de angst in de ogen kijken en diegenen die er zich door laten overmannen. Elke groep bouwt een heel ander soort leven op. De angst is niet het probleem; wel de houding die we innemen tegenover de angst. Wanneer we in het rijk van de angst leven, worden we beperkt en zijn we ongelukkig. Als we ons van de angst kunnen bevrijden, dan kunnen we alles, wat ons toelaat onszelf te realiseren, doen en zijn.
De ANGST is een instinctief beschermend element maar het is ook een psycho-emotionele erfenis die we meekrijgen van onze ouders en van veel generaties voor ons. Het uit zich in het dagelijks leven en in de toekomst van de personen. Het soort leven van mensen die gedomineerd worden door de angst is zo verschillend van het leven van diegenen die door de angst heen zijn gegaan, dat het de moeite loont alle aandacht te besteden aan dit thema van het dagelijks leven.
Als we de Atlas van de Angst er op naslaan, vinden we een lange lijst van angsten: angst voor de schaarste, angst voor de afwijzing, angst voor het verraad, angst voor de eenzaamheid, angst voor de vrijheid, angst voor de anderen, angst om te leven, angst om te vertrouwen, angst voor het onbekende, angst voor de liefde, angst om de controle te lossen, angst voor de overgave, angst voor het mysterieuze, angst voor de ziekte, angst voor de dood…
Deze laatste angst is misschien wel de enige die afdoende reden tot bestaan heeft want ze heeft tot doel om de integriteit te beschermen en het leven van elk levend wezen. Het is een angst die niet uit onze geest komt maar uit ons instinct dat niet moet denken om te handelen of te reageren ten aanzien van een reëel gevaar. De angst is een impuls die geboren kan worden in de geest (emoties) of in het lichaam (instinct). In beide gevallen manifesteert ze zich in het lichaam, in de beweging, in de beslissingen, in de gebaren, in de blik, in elk ding wat we doen. Afhankelijk waar ze vandaan komt, heeft ze verschillende intenties.
Wanneer het gaat over angsten die geen verband hebben met de fysieke dood, zijn het angsten die functioneren als verlammende instrumenten. De meerderheid onder hen conditioneert ons om binnen verstikkende grenzen te blijven waarbinnen we niet onszelf kunnen zijn, noch ons potentieel kunnen ontwikkelen. Deze angsten zijn emotioneel; ze worden geboren uit een conditionering die geprogrammeerd werd om de controle te behouden.
Men zou kunnen zeggen dat de angst één van de meest aanwezige emoties in het leven van de mens is. Het is wat steeds het leven van miljoenen mensen heeft gedomineerd. De meerderheid van de angsten zijn gecreëerd door de geest die macht wil, die geen verrassingen wil, die bepaalde situaties die het niet kan controleren of niet kan begrijpen, wil omzeilen. Om dergelijke momenten te vermijden van controleverlies of niet-begrijpen, creëert het blokkerende mechanismen die door de angst in gang worden gezet.
In zekere zin is de angst de maximale garantie die de menselijke conditie ter beschikking heeft om niet te moeten veranderen. De eigenlijke boodschap is: “wees voorzichtig”, “je weet nooit wat er kan gebeuren”, “smijt je niet in wat je niet kent” “het onbekende is gevaarlijk en onveilig”. De angst is in die zin een afdruk van het verleden die sporen creëert om verder de toekomst tegemoet te gaan met de garantie van maximale veiligheid.
Gisteren zat ik met 20 personen in een Temazcal die geleid werd door Alberto Guzman (Mexicaanse sjamaan). De Temazcal is een sauna die gemaakt is van stenen die de warmte van het vuur afgeven. We gebruiken het ritueel als voorbereiding op het roken van het natuurlijke medicijn van de Bufo Alvarius, een kikker van de Sonora-woestijn. Het was duidelijk dat we allemaal schrik hadden ten aanzien van de situatie. Een gecompliceerd moment naderde want het gaat over een piek-ervaring die niet voorspeld, noch ingebeeld kan worden vooraleer het te beleven. Het is een totale verrassing en blijkt onbeschrijfelijk voor wie het heeft meegemaakt. Ik keek ieder van hen in de ogen en het leken gazelles die op het punt stonden om in de leeuwenkooi te worden gegooid. In hun ogen was een goddelijke, oplichtende, bewuste angst waar te nemen… Ze waren allemaal met schrik naar de ervaring gekomen maar ondanks de schrik voor het onbekende, vertrouwden ze er op dat deze ervaring hen veel zou helpen in hun leven. En dat was te zien in hun blik, een overstegen angst, een angst die hen niet limiteerde. Daarom schitterden hun ogen; hun schrik transformeerde zich in pure moed. Ze eindigden de Temazcal als spirituele strijders met een eenstemmige kreet die aanduidde dat de angst hen niet zou weerhouden en die het begin aankondigde van een nieuwe etappe in hun pad. Ze ademden allemaal de kikker-medicijn in en ze verbonden zich allemaal met het diepste in zichzelf. Ik kon het bij hen zien, één voor één, een emotioneel landschap. Ik huilde als een kind bij het zien van zoveel mensen die bereid waren om verder dan hun angst te gaan en om zich in de oneindigheid van de vrijheid te begeven. Ik herinnerde me zoveel persoonlijke momenten dat de angst me niet had kunnen tegenhouden.
De angst is de belangrijkste emotie van overmeestering van een persoon. Het is het koninkrijk van de rede, het is de macht die de slavernij uitoefent die het individu klein krijgt. De Wens van vrijheid heeft zo een grote aantrekking dat het onmogelijk is om een persoon tegen te houden onder de klauwen van de angst. De slavernij is een situatie die zich in stand houdt omdat de vrijheidswens nog niet sterk genoeg is doordat ze verzwakt wordt door de angst.
De dood net zoals de vrijheid, zijn piek-ervaringen die ons voor een nieuwe weg plaatsen, in betere etappes en in veel hogere processen. Wanneer de mogelijkheid zich voor doet om een entheogene ervaring te hebben zoals het drinken van het ayahuasca-medicijn of het inademen van het kikker-medicijn die een beter begrip van het leven en het bestaan met zich meebrengen, zet het hele psycho-emotionele systeem zich in staat van alertheid omdat het weet dat het zich voor een doodservaring bevindt. Het gaat niet om een fysieke dood maar om de dood van leugens, van absurde aannames, destructieve emoties, ziekelijke afhankelijkheden die ons dagelijks doen afzien.
Om toe te treden tot etappes van meer vrijheid, geluk of genot, is het duidelijk dat we door niet gefundeerde angsten heen dienen te gaan, dat we de angsten dienen te overstijgen die proberen ons te ontmoedigen tegenover de mogelijkheid dat deze delen sterven die een leven van lijden controleren.
Wanneer we vragen: “waarom durf je iets wat je vrij en gelukkig zou maken niet te doen of te zeggen?”, is het antwoord meestal: UIT ANGST. Als we teruggaan naar de oorsprong daarvan kunnen we ontdekken dat onze (voor-)ouders schrik hadden dat er ons iets slechts of tragisch zou overkomen. Hun schrik wordt ons op vele manieren overgebracht en daarna komt daar de schrik bij van hen te ontgoochelen of hen pijn te doen. Op die manier ontstaat een gekruiste en gedeelde schrik tussen ouders en kinderen die wordt uitgewisseld en zichzelf versterkt. Dit geeft aanleiding tot een gemeenschap van frustraties. En dit is gedeeltelijk de oorsprong van onze ongegronde angsten. Het is daarom dat we in ons Programma van Recuperatie voorstellen om de energetische banden die ons vastgeklonken houden aan onze ouders, door te knippen. En op die manier blijft enkel de pure liefde over van ons naar hen, en van hen naar ons. Want het is niet juist om hun angsten vast te houden; enkel de dankbaarheid en de erkenning dat ze ons het leven hebben geschonken.
In de retraites van Interne Evolutie vraag ik dikwijls: wat zou je morgen in jouw leven doen, mocht je geen schrik hebben? En de antwoorden tonen hoeveel zin de mensen hebben om vrij te zin, hoeveel onderdrukte wensen ze hebben, hoeveel verborgen projecten en hoeveel wrok ze voelen omdat ze geblokkeerd zijn door de angst.
We kunnen veel schrik hebben maar we hebben tenminste geen schrik om te praten over de schrik, om zijn wortels te ontdekken, om de mogelijkheid te overwegen om ons van zijn juk te bevrijden en niet toe te laten dat de angst ons leven overheerst.
Ik gebruik de moed die je toont om deze zinnen te lezen om je te verdiepen in één van de meest belangrijke en moeilijk te ontwarren knopen. Ik heb het gevoel dat als we dit thema met diepgang en helderheid kunnen behandelen, we een groot deel van de stenen op het pad naar persoonlijke ontwikkeling kunnen opklaren.
Alberto José Varela